ساز ماریمبا (Marimba) را می‌شناسید؟ ماریمبا سازی آفریقایی با ظاهری کاملا مشابه یک زایلوفون بزرگ است که محدوده ی صوتی آن از نت های باس تا تنور و آلتو ادامه دارد. اگر درباره این ساز قدیمی و خوش صدا کنجکار هستید و دوست دارید بدانید که چه تفاوتی با زایلوفون دارد پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید:
تاریخچه ساز ماریمبا
همان طور که اشاره کردیم ساز ماریمبا ریشه در آفریقا و قبایل بومی آن دارد. در زبان آفرقایی کلمه ی «ما» به معنی تعداد زیادی از یک جسم و کلمه‌ی «ریمبا» به معنای زایلوفون های تک تیغه می‌باشد. به همین دلیل ماریمبا به معنای زایلوفونی است که تعداد زیادی تیغه دارد.
ساز ماریمبا تا سال 1950 نا شناخته بود. اما از آن زمان تا کنون این ساز جایگاه خود را بین آهنگسازان موسیقیدانان سراسر جهان باز کرده و در مدت زمان کوتاهی میان سازهای پرکاشن در ارکسترهای مختلف راه پیدا کرده است.
همچنین صدای دلنشین و گرم ماریمبا باعث شده تا به عنوان یکی از سازهای محبوب تکنوازی مورد استقبال نوارندگان سازهای بومی و کوبه‌ای قرار بگیرد. این ساز تیغه هایی نرم تر از زایلوفون دارد در نتیجه طنین آن عمیق تر و ملایم‌تر از آن است. به دلیل این ویژگی صوتی و منحصر به فرد اکثر سولونوازان ترجیح می‌دهند این ساز را به جای زیلوفون در اجراهای خود به کار گیرند.
ساختمان ساز ماریمبا چگونه است؟
ساز ماریمبا از یک فریم به همراه تیغه های چوبی زیادی ساخته شده است که همگی روی یک استند چوبی یا فلزی قرار می‌گیرند. سازهای ماریمبای مدرن داراری دو ردیف تیغه‌ی کروماتیک هستند که روی استندی با ارتفاع شیب دار سوار شده اند. اما در سازهای قدیمی و بومی می‌‌توانیم ماریمباهایی با یک ردیف تیغه‌ی چوبی در اشکال مختلف را مشاهده کنیم.
تیغه های ساز ماریمبا معمولا بر اساس اندازه مرتب شده اند و سوراخ هایی در بخش هایی از آن قرار دارد که ریسمان های نازکی از میان آن ها عبور کرده و تیغه ها را کنار یکدیگر محکم نگه می‌دارد تا از خم شدن و آسیب به تیغه ها جلوگیری کند.
جنس تیغه ها در ساز ماریمبا از جنس رزوود است و تا حدودی نرم تر و نازک تر از تیغه های زایلوفون هستند. بخش پایینی تیغه ها عریض تر و هرچه به سمت بالا حرکت می‌کند باریک تر می‌شود.
کوک ساز
در ساز ماریمبا زیر و بمی تیغه ها با توجه به طول و چگالی آن ها تعیین می‌شود و این مسئله هیچ ارتباطی به عرض تیغه ندارد. هر چقدر تیغه ها طویل ترو چگال تر باشند بم تر و هرچه طول تیغه کوتاه تر باشد صدا تیزتر خواهد بود.
ماریمبا به صورت استاندارد با فرکانس 442 هرتز کوک می‌شوند ولی با این وجود انواع مختلفی از کوک این ساز وجود دارند که با توجه به سبک موسیقی در حال نواختن و یا نوع ارکستر انتخاب می‌شوند. به طور کلی محدوده صوتی ماریمبا 4 اکتاو پایین تر از زیلوفون صدا می‌دهد. نت نویسی این ساز می‌تواند روی یک خط یا دو خط ، در کلید سل و یا فا باشد.
نواختن این ساز توسط یک یا دو جفت چوب یا مضراب مخصوص انجام می‌شود. بهترین جنس سر مضراب ها برای این ساز آن هایی هستند که از الیاف نخی و یا کائوچویی نرم ساخته شده اند بیشتر نوازندگان ماریمبا از دو مضراب در هر دست استفاده می کنند.
