ساز بوزوکی (Bouzouki) ، یکی از رایج ترین و قدیمی ترین سازهای یونانی است که در قرن نوزدهم از بخشی از آسیا به یونان وارد شد و به سرعت به عنوان یکی از سازهای اصلی سبک موسیقی ربتیکا مورد استفاده قرار گرفت. یکی از ویژگی های منحصر به فرد این ساز وجود منبت کاری و تزئینات زیبا روی بدنه آن است که ظاهر فوق العاده ای به آن بخشیده است.
تاریخچه ساز بوزوکی
در طی سال های 1919 تا 1922 و در جریان جنگ هایی که در قسمت های مختلف آسیا در جریان بود، جمعی از اقلیت های ترکیه به سمت یونان عزیمت کردند و در جریان این جابجایی بخشی از فرهنگ و هنر خود را که چیزی نبود جز سازهای موسیقی شان با خود به یونان آوردند.
بوزوکی های ابتدایی که از ترکیه آمده بودند، دارای سه جفت سیم دوتایی بودند که به روش های مختلفی کوک می‌شدند اما از سال 1950 ساز بوزوکی چهار سیمه رواج پیدا کرد و در یونان محبوبیت یافت. کوک این سازها شبیه گیتار بود و به همین دلیل اولین نوازندگان یونانی این ساز را گیتاریست ها تشکیل می‌دادند.
مقایسه ساز بوزوکی در گذشته تا به امروز
ساز بوزوکی در گذشته
بوزوکی های رایج در گذشته همگی سه جفت سیم داشتند و به همین علت به آن ها «تری کوردو» می‌گفتند. در این ساز هر جفت سیم کوک یکسانی داشتند و رایج ترین کوک سیم ها به ترتیب (می، سی، می) بود.
در ایام قدیم این ساز برای همراهی با آوازهای مختلف به کار می‌رفت و مطابق با این کاربرد کوک ساز تغییر می‌کرد. نواختن بوزوکی در گذشته توسط یک پر یا یک قطعه چوب درخت گیلاس انجام می‌گرفت.
بوزوکی های امروزی
سازهای امروزی از چهار جفت سیم ساخته شده و «تترا کوردو» نامیده می‌شوند. نواختن این ساز برخلاف سازهای گذشته با یک پیک مخصوص انجام می‌گیرد و آکوردهایی که روی ساز بوزوکی امروزی مورد استفاده قرار می‌گیرد اکثرا مشابه آکوردهای ساز گیتار هستند.
ساختمان و ویژگی های ظاهری این ساز
ساختمان ساز بوزوکی همانند ساز باغلاما و پاندورا است. یعنی از یک کاسه گلابی شکل و دسته ای بلند و باریک ساخته شده است . فرت های روی دسته ی این ساز در گذشته مانند پرده های ساز تار و سه تار قابلیت حرکت داشتند اما امروزه فرت ها ثابت هستند و از این نظر هم مشابه گیتار هستند. البته از نظر جنس صدا، صدای این ساز تیزتر و شفاف تر از صدای گیتار است و شنونده را بیشتر به یاد صدای ساز ماندولین می‌اندازد.
تفاوت باغلاما با بوزوکی این است که باغلاما کمی کوچکتر از بوزوکی است و از نظره گستره صوتی یک اکتاو بالاتر قرار دارد. کاربرد عمده ی بوزوکی عموما در گروه سرگرمی و شادی است و از گذشته در گردهمایی های اجتماعی و مراسمات مختلف مورد توجه بوده است.
بوزوکی یکی از سازهای اصلی موسیقی ربتیکا است، سبک موسیقی ربتیکا یکی از انواع موسیقی بداهه یونانی است که در اویل قرن بیستم پدیدار شد. علاوه بر این سبک، بوزوکی در سبک های دیگر موسیقی مثل فولک ، جاز، راک و بلوگرس نیز در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
