داینامیک بخش بسیار مهمی از تئوری موسیقی است که به نواختن نت ها و چگونگی انجام آن اختصاص دارد. حتما متوجه شده اید که زمانیکه شما نت های یک قطعه را محکم تر و یا آرام تر از حد معمول مینوازید حس و حال موسیقی متناسب با شدت نوازندگی شما تغییر میکند. محکم نواختن نت ها میتواند انرژی زیادی به شنوندگان منتقل کند و از طرفی با آرام نواختن میتوانید احساسات مختلفی از جمله غم و آرامش را به مخاطب منتقل کنید.
این مسئله در موسیقی داینامیک نام دارد، داینامیک به این معناست که نت هایی که مینوازید از نظر شدت و بلندی با یکدیگر تفاوت داشته باشند. شما با استفاده از دانش داینامیک میتوانید آهنگ های حرفه ای تری بنوازید.
داینامیک در لغت به چه معناست؟
به اختلاف طبقه بندی و ولوم صدا در یک قطعه داینامیک گفته میشود. به طور کلی در موسیقی داینامیک به دو دسته ی داینامیک استاتیکی و داینامیک متغیر تقسیم میشود.
داینامیک استاتیکی به قطعاتی گفته میشود که نت ها همگی در یک ولوم و با شدتی مشابه نواخته میشوند. نوازنده برای اینکه شدت داینامیک نت را بداند باید به آخرین نماد داینامیکی که در قطعه نوشته شده است دقت کند و تا زمانی که آن نماد تغییر کند همه نت ها را با همان شدت بنوازد.
نمادهایی که در اصطلاح داینامیک استاتیکی برای نشان دادن شدت نت به کار میروند «پیانو»، «فورته پیانو» و «مزو» هستند. در ادامه با این اصطلاحات بیشتر آشنا میشویم.
پیانو Piano
در داینامیک منظور از پیانو، ساز پیانو نیست. این کلمه اصطلاحیست که برای بیان نت های آرام مورد استفاده قرار میگیرد. هنگامی که نت های روی پنج خط حامل را میخوانیم، ممکن است با نماد P مواجه شویم. در این موقع شما باید نت ها را با داینامیک پیانو بنوازید، یعنی در واقع با ضربه ی آرام تری بنوازید تا ولوم کمتری ایجاد کند.
فورته پیانو Forte
دومین اصطلاح مورد استفاده در داینامیک استاتیکی «فورته» است. فورته به معنای بلند و قوی است. فورته در خطوط حامل با علامت f نشان داده میشود. زمانی که این علامت را روی خطوط مشاهده کردید باید نت های خود را حکم تر و با شدت بیشتری بنوازید.
مزو Mezzo
کلمه ی مزو در زبان ایتالیایی به معنای نصف یا متوسط است. به طور کلی، اصطلاح مزو قبل از اصطلاحات پیانو و فورته استفاده میشود. مثلا «مزو فورته» یا «مزو پیانو»
مزو فورته که آن را با نماد mf نشان میدهیم. به معنای نت هایی هستند که همچنان بلند نواخته میشوند اما ولوم آن ها از فورته پیانو کمتر است. مزو پیانو یا همان mp هم باعث میشود تا نت ها کمی بلند تر از پیانو معمولی نواخته شوند.
پیانیسیمو و فورتیسیمو (Pianissimo and Fortissimo)
پسوند «ایسیمو» در زبان ایتالیایی به معنای «زیاد» و «خیلی» است. استفاده از آن در کنار اصطلاح فورته و پیانو تاکید بر شدت آن ها دارد. پیانیسیمو به معنای خیلی آرام و فورتیسیسمو به معنای خیلی بلند است.
پیانیسیمو را با نماد pp و فورتیسیمو را با نماد ffنشان میدهند.
نکته ی مهمی که درباره اصطلاح «ایسیمو» در موسیقی وجود دارد این است که تعداد آن میتواند به دلخواه آهنگساز افزایش داده شود. اما نوازندگان باید بدانند که تعداد آن رابطه مستقیمی با شدت نوازندگی آن ها دارد.
مثلا فورتیسیسیمو که با نماد fff نشان داده میشود به معمای صدای خیلی خیلی بلند است.
در مورد داینامیک پیانویی هم به همین صورت است. یعنی پیانیسیسیمو یا همان ppp به معنای اجرای خیلی خیلی آرام در نظر گرفته میشود
برای جمع بندی بخش داینامیکهای استاتیکی در موسیقی، اصطلاحات را به ترتیب از خیلی خیلی بلند به خیلی خیلی آرام مرور میکنیم.
- فورتیسیسیمو fff
- فورتیسیمو ff
- فورته f
- مزو فورته mf
- مزو پیانو mp
- پیانو p
- پیانیسیمو pp
- پیانیسیسیمو ppp
داینامیک های متغیر کدام اند؟
این داینامیک ها برای قسمت هایی از یک قطعه مورد استفاده قرار میگیرند که نت های پشت سر هم از یک داینامیک خاص بهره نبرده باشند. یعنی نت ها به شکل تدریجی آرام یا بلند میشوند.
اصطلاحاتی که برای توضیح داینامیک متغیر مورد استفاده قرار میگیرند «کرشندو» ، «دکرشندو» و «دیمینواندو» هستند.
کرشندو (Crescendo)
کرشندو برای زمانی استفاده میشود که نت ها به طور تدریجی بلندتر میشوند.
دکرشندو (Decrescendo)و دیمینواندو (Diminuendo)
از این دو اصطلاح هنگامی استفاده میشود که نتها به تدریج آرام میشوند. این دو اصطلاح تفاوتی با یکدیگر ندارند و میتوانید تنها از یکی از آنها استفاده کنید.
در ادامه میتوانید لیست کامل داینامیک ها و علائم نشان دهنده هر یک را مشاهده کنید