دست چپ در ویولنسل یکی از سخت ترین و چالش برانگیزترین تکنیک های نوازندگی این ساز را شامل میشود. اما نگران نباشید زیرا با داشتن دانش کافی و رعایت یک سری اصول اولیه میتوان به راحتی این تکنیک ها را یاد گرفت و مثل یک حرفه ای ویولنسل نواخت.
یکی از نوازندگان بزرگ به هنرجویان مبتدی توصیه کرده است که برای بهبود تکنیک های دست چپ در ویولنسل ، بهتر است به این نکات توجه کنند:
- مفاصل خود را خوبی بشناسید. دامنه حرکتی هر مفصل را چک کنید و در وهله ی اول با بخش های مختلف بدن خود آشنا شوید.
- حرکات کاربردی و غیر کاربردی در نوازندگی ویولنسل را کشف کنید اما نیازی نیست از تمام حرکات غیر کاربردی جلوگیری کنید زیرا برخی از این حرکات میتوانند شما را از فشار رها کنند.
- به جای به کار بردن تکنیک های ساکن از تکنیک های روان و پویاتر استفاده کنید که تعداد بیشتری از ماهیچه های شما را درگیر میکند.
کدام وضعیت برای دست چپ در ویولنسل بهتر است؟ حالت مایل یا عمود؟
یکی از دغدغه های هنرجویان مبتدی نحوه قرار گیری انگشت دست چپ روی گریف ساز است، برخی از نوازندگان معتقدند که قرارگیری دست چپ روی ویولنسل باید کاملا صاف صورت بگیرد اما برخی دیگر معتقدند که بهترین بازدهی از صدای ساز زمانی حاصل میشود که انگشت به صورت مورب در صفحه انگشت گذاری گذاشته شود. در ادامه هر دوی این روش ها را با یکدیگر بررسی میکنیم.
انگشت گذاریِ مکعبی یا عمود (boxed or square)
در این روش دست چپ در ویولنسل باید با زاویه نود درجه روی سیم ها قرار بگیرند یعنی انگشت ها باید دقیقا در محل نواختن نت ها نگه داشته شوند، هنگام نواختن یک نت، بند انگشت مربوطه باید از مفصل تا شده و عمود بر سیم گریف فرود بیاید. همچنین در انگشت گذاری مکعبی تا حد امکان باید زاویه ی قرار گیری روی نت ها نود درجه باشد. نوازندگان این سبک معتقدند که انگشت گذاری عمود به نواختن هرچه دقیق تر نت ها کمک میکند.
از نوازندگان شاخص این مکتب میتوان به کازال، لئونارد، رز و پیر فونیه اشاره کرد.
انگشتگذاریِ مورب (pronated or slanted)
در انگشت گذاری مورب، دست چپ در ویولنسل با حالتی زاویه دار روی گریف قرار میگیرند. در این سبک انگشت ها هیچ گاه نمیتوانند با حالت 90 درجه روی گریف ها فرود بیایند. تنها دو انگشت میانی میتوانند در برخی موارد عمود روی ساز قرار بگیرند. نوازندگان تکنیک انگشت گذاری مورب معتقدند که از آنجاییکه انگشت های دست طول برابری ندارند و دارای قدرت یکسانی نیستند نمیتوان از انگشتان را به صورت مورب روی ساز ویولنسل استفاده کرد و بهتر است هر انگشت با توجه به ویژگی های خود به میزان مورد نیاز خم شود.
نوازنداگان شاخص این سبک ویلیام پیلیث، پیاتیگورسکی، ستارکر، رودولف و ماتزا هستند.
مزایای انگشت گذاری مورب نسبت به انگشت گذاری عمود چیست؟
بدون شک در روش انگشت گذاری مورب بسیاری از محدودیت ها و مشکلاتی که انگشتان قائم با آن ها رو برو هستند بر طرف خواهد شد برای مثال:
در حالت مورب انگشتان دست توانایی بیشتری برای فاصله گرفتن از هم پیدا خواهند کرد مخصوصا بین انگشت دوم و سوم که در حالت عادی ایجاد فاصله میان این دو انگشت برای هنرجویان اندکی دشوارتر است.
انگشتان صعیف تر میتوانند با فاصله ی بیشتری روی گریف قرار بگیرند و فشار کمتری را تحمل کنند.
میدانیم شست باید روبروی انگشت دوم نگه داشته شود و این کار در انگشتگذاری عمود، انرژی بیشتری را نسبت به وضعیت مورب طلب میکند. در زمان نواختن با انگشتگذاری مورب، اگر خطی فرضی را که با گریف زاویه ی ۹۰ درجه میسازد در محلِ انگشتِ دوم در نظر بگیرید، درخواهید یافت که به طور طبیعی انگشت شست شما در انگشتگذاریِ مورب در مقایسه با انگشتگذاریِ عمود، به نقطهی مقابل انگشت دوم نزدیکتر خواهد بود.