در نواختن ساز و تمرینات موسیقی به چه نکاتی باید توجه داشت؟
تمرین موسیقی مفید چطور باید انجام گیرد؟ در نواختن ساز و تمرین موسیقی، کار اساسی نواختن تمرین ها و اتود ها ست. تصور نکنید که اصل، اجرای آهنگ هاست. خوب اجرا کردن تمرین ها و در اصطلاح اتودها موجب می شود که بتوانید قطعات موسیقی را بهتر بنوازید.
“تمرین ها را اول سنگین اجرا کنید، بعد به تدریج آنها را حفظ کنید و هرچه ممکن است تندتر بنوازید. چیزی که پنجه و مضراب شما را به کار می اندازد و تکنیک ساز را جلو می برد خوب نواختن تمرین هاست. از اهمیت این موضوع غافل نباشید”. بر گرفته از کتاب دوم هنرستان (دستور مقدماتی تار و سه تار)
بی تردید تمرین کاربردی و اصول انجام آن، اساسی ترین عنصر پرورش مهارت هنرمندان بخصوص نوازندگان است و بیشترین اهمیت را برای به اوج رساندن نوازنده ایفا می کند. حتما شنیده اید هنرجویی 10 سال است در کلاس حضور می یابد و هرروز هم تمرین می کند ولی صدای سازش شنیدنی نیست. چرا بعد از سالها تمرین، پیشرفت نکرده است؟ اگر ساعت ها تمرین نوازندگی می کنید ولی پیشرفت چشمگیری در خود مشاهده نمی کنید، با ادامه مطلب همراه باشید.
امروزه با فراهم شدن بسترهای آموزش موسیقی آنلاین، هنرجویان قادر خواهند بود تا ارتباط بیشتری را با اساتید خود داشته باشند و روش های تمرینی خود را اصلاح نمایند.
تا چه حد به مفید و موثر بودن تمرین خود اهمیت می دهید؟
متمرکز بودن بر روی تمرینات هر جلسه و انجام آنها بصورت هدفمند و در زمان مناسب به پیشرفت شما در نوازندگی کمک شایانی می کند. درست همانند تمرینهای Meditation ، نوازنده می بایست در حین تمرین تمام حواس خود را جذب تمرین کرده و به لحاظ طرز نشستن، گرفتن ساز در دست و فرم انگشت گذاری، بدنش را کنترل کند.
انجام یک سری تمرینات کوتاه و اتودهای کوچک برای دست گرمی و در فاصله های استراحت بین تمرینها، مثلا 10 دقیقه تمرین اتود و 2 دقیق استراحت بسیار موثر است.
(برای استراحت بهتر است، ساز را کنار بگذارید و دستها را رها کنید و نفس عمیق بکشید به نحوی که ریه ها از پایین به بالا از هوا پر شوند و بعد عمل بازدم را به نرمی و آهستگی انجام دهید).
برای جلوگیری از دردهای های ستون فقرات و یا مفاصل ، نوازنده باید آمادگی جسمانی خوبی داشته و حتما ورزش در برنامه روزانه ی خود داشته باشد.
قبل از گرفتن ساز در دست و شروع تمرینها، وزن خوانی قطعه و تمرین ذهنی پیش از تمرین، تاثیر تمرین را بالا خواهد برد.
بدون شک مهمترین مسئله برای پیشرفت و موفقیت تان در تمرین ساز، نظم و دیسیپلین کاری است.بنابراین حتماً تلاش کنید تا زمانهای تعریف شده و قابل برنامه ریزی تان را پیدا کنید. این زمان را مال خود کنید. فقط برای خودتان و سازتان. هیچ دوست یا موضوعی نباید این زمان را از شما بگیرد، سعی کنید هیچ برنامه و طرح دیگری برای این زمان نگذارید. دقیقا مثل یک شیء قیمتی و خاص از آن مراقبت کنید.
میزان های یک قطعه را چطور تمرین می کنید؟
نکته اینجاست، تا زمانی که در میزان اول دچار مشکل هستید و تسلط کامل بر اجرای آن ندارید، هرگز مجوز رفتن به میزان دوم را به خود ندهید. در غیر اینصورت شما به شکل دیدکلی به قطعه نگاه می کنید و در اجرای جزئیات دچار مشکل خواهید شد.
البته در تمریناتی که تکنیک های خاصی ندارد مانند “پاساژها” بایستی هر بار تمرین را از میزان اول شروع کنید تا تسلط کامل پیدا کنید.
فراموش نکنید که قطعه را باید میزان به میزان فرا گرفت و پیش رفت و تا حل نشدن مشکل یک میزان هرگز وارد میزان بعدی نشوید.
عوامل گرفتن سرعت در نوازنده چیست و چگونه می توان سرعت نوازندگی خود را بالا برد؟
در ابتدا باید پذیرفت که سرعت بالا به آرامی اتفاق می افتد و نباید انتظار داشت که به عنوان مثال با یک هفته تمرین برای درس هر جلسه، به حد اجرای استاد خود برسید و یک نوازنده در طی سالها تمرین و اجرا تبدیل به یک نوازنده ی سرعتی می شود.
البته که لزوما یک نوازنده ی خوب، یک نوازنده ی سرعتی نیست و سرعت تنها یکی از هفت توانایی برتر یک نوازنده است.
در کنار تمرینات مستمر و منظم، داشتن حرکات ورزشی، قوی کردن عضلات و تغذیه مناسب به افزایش سرعت نوازندگی کمک زیادی خواهد کرد.
آیا تمرین اتود و قطعه کنار هم درست است؟
مسلما تمرینی خوب است که در برگیرنده ی تمام تکنیک ها در سطح نیاز نوازنده مانند پاساژ، گام، اتود و .. باشد. در واقع تمرین چندین اتود همراه با قطعه در طول روز با داشتن 2 الی 5 دقیق استراحت بین آنها بسیار مفید خواهد بود. اگر تمرکز شما فقط برروی قطعه باشد، از آنجایی که قطعه شامل قسمت هایست که نیاز به تبحر در تکنیک خاص دارد در پیشرفت شما تاثیری نخواهد داشت.
به عنوان مثال اگر قطعه ی تمرینی شما شامل “تریل” یا “تکیه” است که هنوز کامل بر آن مسلط نیستید می بایست تمرین اتود را حتی بیشتر از قطعه داشته باشید.
در صورتی که نوازنده به سطح عالی رسیده باشد، می بایست بعد از تمرینات خشک موسیقی، همه چیزرا فراموش کرده برای یک ساعتبداهه نوازی، ذهن خود را آزاد بگذارد. تمرین بداهه قوه خلاقیت نوازنده را رشد داده و به آزمون و خطا عادت می دهد. بدین ترتیب به مرور زمان صدای ساز نوازنده کم کم شخصیت پیدا کرده و رنگ و لهجه ی خود را پیدا می کند و به قولی امضای نوازنده پای آن اجرا خورده می شود.
فراموش نکنید، آخر هر تمرین با ساز بازی کنید، هرچه بیشتر بهتر. چیزهایی بزنید که نزده اید و جاهایی از ساز را لمس کنید که تا به حال نزدی اید. این کار تفکر واگرا را تقویت می کند و باعث افزایش خلاقیت می شود. با این تجربیات شما صاحب سبک می شویدو تکنیک شما توسعه می یابد.
اصول نواختن قطعه جدید را بکار می بردید؟
ابتدا سرکلید های قطعه، سپس وزن و در انتها نتهای میزان را بررسی کنید
- وزن خوانی قطعه به همراه پا زدن را انجام دهید.
- چند بار وزن خوانی کنید تا در این میان چیزهایی را از لابه لای قطعه کشف کنید.
- حالا انگشت گذاری ها و مسیر نوازنگی را بررسی و تخیل کنید.
- در واقع ابتدا تخیل کنید بعد ساز بزنید، این روش به مراتب مفید تر از زمانی است که ابتدا به ساکن شروع به نواختن کنید.
- بهترین کار قبل از مضراب زدن (برای سازهای زخمه ای) این است که ساز را در دست بگیرید و بدون مضراب زدن انگشت گذاری را تمرین کنید تا جاهای مختلف مشخص گردند.
- وقتی همه چیز واضح شد حالا نوبت ساز زدن با مضراب است. برای مضراب زدن هم ابتدا با سرعت پایین و کند می زنیم.
سعی کنیدبا مترونم سرعت را بتدریج و طی چند روز بالا ببرید.
اجرای تمرینات از دست استاد خود را ضبط می کنید؟
گوش دادن به نمونه ی صوتی و اجرای استاد در شروع فراگیری موسیقی از بعضی جهات تاثیر منفی دارد ولی اگر نوازندگی شما به سطح قابل قبولی رسیده بسیار مفید خواهد چرا که ممکن است درس شما شامل ریزه کاری های باشد که در پنجه های استاد اجرا شود و در حین درس به آن اشاره نگردد و یا نکاتی باشد که امکان بخاطر سپردن آنها دشوار باشد مانند فشار مضراب، فشار پنجه برروی سیم های ساز که با شنیدن بهتر درک و دریافت می شود.
اجراهای تمرینی خود را پس ازضبط کردن، گوش می کنید؟
شنیدن مجدد اجرای تمرینات موسیقی در پیدا کردن مشکلات خود، مشاهده روند و سرعت پیشرفت و ایجاد انگیزه برای تمرین و فراگیری بیشتر بسیار موثر بود و با این عادت اتفاق بسیار خوبی برای هنرجو خواهد افتاد.
چگونه قطعه ی تمرینی خود را حفظ می کنید؟
در ابتدا باید به یک دید کلی از قطعه برسید، مثلا در چه بخش هایی ریتم، مایه و گوشه تغییر می کند وپس از شناخت کلی به آنالیز جزئیات و اجزای آن بپردازید.
آیا قطعاتی که قبل تر تمرین کرده اید را به خاطر دارید یا فراموش می کنید؟
در کنار تمرین قطعه جدید در طول هفته حتما حداقل 10 بار قطعه قدیمی تر را نیز تمرین کنید، بعد از یک ماه تکرار، می توانید تکرار قطعه را به یکبار در هفته تغییر دهید. با این روش همواره قطعات زیادی را برای اجرا در ذهن دارید و بطور مداوم مهارت و تسلط شما برروی اجرای آنها رشد چشمگیری می یابد.
با راهکارهای ابتکاری و خلاقانه در بهینه کردن تمرینات موسیقی آشنایی دارید؟
پیروی از یک برنامه منظم تمرین بسیار مهم است ولی بهتر است محل تمرین خود را عوض کنید.
گاهی برروی یک صندلی نامناسب اجرا کنید و دائما فضا و موقعیت فیزیکی خود را تغییر دهید تا به لحاظ روانشناسی شرطی نشوید تا تغییرات فضا روی اجرای شما تاثیر منفی نداشته باشد.
به عنوان مثال نوازندگان فلوت برای آمادگی بیشتر بدن برای اجرا در حالاتی مانند ایستاده،خوابیده، نشسته حتی در تاریکی نیز تمرین می کنند.
می توانید قبل از تمرین دستهای خود را با آب گرم یا روغن بچه ماساژ دهید. فراموش نکنید با دست سرد هیچ وقت ساز نزنید چراکه به عضلات آسیب می رساند و از آنجایی که صدای خوبی از ساز نمی گیرید امکان دلزدگیاز تمرینها وجو دارد.
می توانید یک دفتر درست کنید تحت عنوان دفتر تمرین روزانه . این کار تاثیر خوبی در ادامه کار دارد حتی اگر نام دفتر را روی جلد خوش خط تر بنویسید یعنی کار را جدی تر گرفته اید.
همچنین استفاده از آیینه می تواند به عنوان یک مربی اشکالات ما را هنگام انجام حرکتهای اضافی دست و بدن نشان دهد.
چه زمانی قطعه برای اجرا در حضور مخاطب مناسب است؟
تجربه ی نوازندگی نشان داده که هرگاه نوازنده از صدای ساز خود لذت ببرد قطعا اجرای آن روی صحنه نیز به دل شنونده خواهد نشست. اگر شما به عنوان نوازنده بتوانید با شنیدن صدای ساز خود به عنوان مثال اشک خود را در آورید قطعا شنوندگان سر صحنه نیز با اجرای شما اشک آنها خواهند ریخت.
اجرای تاثیرگذار تنها اجرای پاساژهای سریع و به رخ کشیدن مهارتهای نوازنده نیست بلکه ایجاد حال خوش با یک کلام صادق برای لحظاتی برای مخاطب اثر است.
روزی که انرژی کافی برای انجام تمرین ندارید، چه می کنید؟
تنها کار تمرین است، جایگزین کردن حال خوب به جای بی حوصلگی. ابتدا با تمرینهای ساده و به تدریج با بالارفتن سطح انرژی به تمرینات سخت تر خواهید رسید. درست مانند تمرینات ورزشی.
نکات ارزشمند زیر را همواره در نظر داشته باشید:
- برای اینکه سیناپس ها در مغز به خوبی تشکیل شوند باید تمرینهای روزانه را انجام دهید.
- اثر کار مداوم به مراتب بیشتر از تمرینات طولانی و منقطع است.
- در اتاقتان سازتان را جمع نکنید. به نحوی که هر زمان که از کنار آن رد می شوید بتوانید به راحتی آن را به دست بگیرید و بنوازید.
- هرجلسه تمرین باید کل عمر نوازندگی ما را به تصویر بکشد.
- به موازات تمرین عملی یکی از مواردی که در پیشرفت نوازندگی تاثیر زیادی دارد نقش تخیل در هنگام شنیدن نوازندگی دیگران است.
نوازندگی دیگران را باید تخیل کنید. - باید شنیدن حرفه ای موسیقی را یاد بگیریم و تمرین کنید. باید یک قطعه موسیقی را هنگام شندن تخیل کنید.
