ایرج نام هنری و مستعار ایشان است. حسین خواجه امیری دی ماه 1311 در خالدآباد نطنز(استان اصفهان)، درخانواده ای هنری به دنیا آمد. او از خوانندههای صاحب سبک ایران است و صدایش از معدود صداهای شش دانگ می باشد. (زنده یاد استاد محمدرضا شجریان صدای ایرج را متر و معیاری برای خوشصدایی میدانست). پدربزرگش حاج ملا میرزا ازخوانندگان مطرح دوره ی ناصرالدین شاه بود و پدرش نعمت اله که از صدایی شیوا برخوردار بود و تا مدت ها استاد را تحت نظر خود قرار داد .استاد ازهمان زمان درمراسم تعزیه خوانی شرکت میکرد و نزد تعزیه خوانان به یادگیری آوازمی پرداخت. او بعد از پایان یافتن تحصیلات ابتدایی به تهران آمد ودر سال 1326 به مکتب ابوالحسن صبا راه یافت و دو سال در آنجا ماند و توسط ایشان به رادیوایران معرفی شد. درآنجا با ابراهیم خان منصوری به اجرای برنامه با ارکستر پرداخت و پس ازمدتی دردانشکده افسری ، افسر شد. در شب های جمعه که مرخصی داشتند از ساعت 7:30 تا 8 در برنامه ارتش و با ارکستر محمد بهارلو به اجرای برنامه میپرداخت. درهمان دوران به خاطر محدودیت های ارتش نام مستعار ایرج که دراصل نام برادرش بود را به خود گرفت.
فعالیت های هنری استاد
ایرج درسال 1336 به درخواست داوود پیرنیا به برنامه گل ها راه یافت و اولین همکاری خود را با این برنامه برگ سبز 43 را درمایه شور ابوعطا و با همکاری علی تجویدی و فرهنگ شریف و امیر ناصر افتتاح خواند واز همان زمان همکاریش را با گل ها ادامه داد . برنامه رادیویی گل ها یکی از بهترین، اصیلترین و ایرانیترین برنامههای تاریخ رادیو بود. استاد در ۲۱۳ برنامه گلها شامل برگ سبز، گلهای رنگارنگ، شاخه گل و گلهای تازه برنامه اجرا کرده است.
ایرج جدا از اجرای برنامه های رادیویی به اجرای ترانه و آوازبرای فیلم های فارسی می پرداخت.او برای 105 فیلم فارسی خوانده است و اولین فیلمی که ایرج درآن ترانه خواند فیلم روزنه امید بود .
اجراهای معروف ایشان در فیلم
او شهرت اش را درابتدا وامدار رادیو وسپس مدیون سینمای آن دوران است. اودر آن زمان خواننده ی جوانی بود و برای فیلم های ایرانی ترانه می خواند از ماندگارترین ترانه های وی می توان به ترانه های فیلم میلیونرهای گرسنه و گنج قارون اشاره کرد. بازیگران زیادی مثل محمدعلی فردین ، منوچهر وثوق و رضا بیک ایمانوردی روی صدای ایرج لب خوانی می کردند و نیمی از شهرت وموفقیت شان را از همین صدا و لب خوانی بدست آوردند.
ایرج شاگردان زیادی را داشت که از بین آنها می توان به علی معزی وامیر احسان فدایی واحسان خواجه امیری فرزند این خواننده اشاره کرد.
خاطره ای جالب از ایرج
روزی ماشینم درراه مسافرت دچار نقص فنی شد و یکی از ساکنان آن منطقه، مشکل را برطرف کرد. من بهعنوان تشکر آوازی برای او خواندم و پس از اتمام آواز از او پرسیدم من بهتر می خوانم یا ایرج؟ روستاییای که او را از چهرهاش نمی شناسد، می گوید: این طور که تو آواز خواندی ایرج کیست!
ایرج با هنرمندان زیادی مانند : پرویز یاحقی، اسدالله ملک، جلیل شهناز، فریدون حافظی، فرهنگ شریف، امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، حسن کسایی، لطف الله مجد، علی تجویدی، رضا ورزنده، منصور صارمی، محمدموسوی، احمد عبادی، حسن ناهید، انوشیروان روحانی، همایون خرم، حبیب الله بدیعی و.. همکاری کرده است و مورد تایید وتحسین آنها بوده است.
از آلبوم های منتشر شده از ایشان می توان به نیاز ، غزل خوان ، همه چشم ها به ایرانه ، به یاد فردین ،پرنده ، حرف نگفته نام برد. علاوه بر آلبوم های منتشر شده از ایشان می توان به کتاب ایرج نابغه آواز ایران که در دربرگیرنده مجموعه ای از مصاحبهها، خاطرات و دلنوشتهها درباره ایرج است نام برد. و همینطور فیلم مستندی در قالب لوح فشرده دی وی دی درباره کارهای هنری ایرج با عنوان پهلوان آواز به بازار موسیقی عرضه شده است.