ارگ کلیسایی را می شناسید؟ ساز اُرگ از قدیمی ترین سازهای اروپایی است و جزء ساز های بادی محسوب شده و نت های آن بر صفحه کلید اجرا می شود. این ساز در اجراهای موسیقی مذهبی و کلیساها از قدیم نواخته می شده است. در منابع عربی و فارسی قدیم به این ساز ارغنون می‌گفتند. ارگ کلیسایی بزرگترین ساز موسیقی است. اندازه این سازها بسیار متفاوت است ، از یک متر مکعب تا ارتفاعی که به پنج طبقه می رسد که برای کلیساها ، کنیسه ها ، سالن های کنسرت و خانه ها ساخته می شوند.
اندازه ارگ کلیسایی
در چهار دفترچه راهنما و 125 رتبه ، ارگ کلیسایی شامل 6938 لوله است که از چوب و فلز ساخته شده اند. بزرگترین لوله ها از چوب ساخته شده اند و تقریباً دو فوت مربع و 32 فوت قد دارند. کوچکترین لوله ها به اندازه یک نی باریک نوشیدنی است. اندازه این ساز بسیار بزرگ است و طنین و حجم صدای بسیار بالایی دارد. این ساز رنگ های درخشانی هم دارد که به مراسم های کلیسایی فضایی زیبا می دهد.
مکانیسم ارگ
امروزه ساز ارگ دو نوع اصلی دارد. ارگ بادی و ارگ برقی یا الکترونیک. در ارگ های بادی یک ردیف لوله با اندازه های مختلف وجود دارد و تولید صوت از نوسان هوا در آن ها صورت می گیرد. در ساز های هارپسیکورد و پیانو با نگهداشتن پدال یا کلید صدا کم کم قطع می شود، اما در ارگ های بادی تا زمانی که پدال یا کلید را فشار دهید نت ها ادامه دارند و هوا از لوله مربوط به آن کلید عبور می کند. ارگ به طور معمول دارای 5 ردیف کلید و جایگاهی برای پدال های متعدد است که نوازنده این پدال ها را با پاهای خود با تسلط می نوازد. در ساز ارگ شدت فشاردادن کلیدها در شدت صوت تولید شده تغییری ایجاد نخواهد کرد، نوازنده ی ارگ برای تغییر درجه صدا، به وسیله ی اهرم های قطع و وصل و ابزاری به نام کلید های قطع صدا جریان هوا را تغییر می دهد و درجه صدا دچار تغییر می شود. برخی ارگ ها پدال هارمونیوم دارند که به نوازندگان این اجازه را می دهد که سطح صدا را به تدریج کم یا زیاد کنند.
چرا از یک ارگ در کلیساها استفاده می شود؟
همانطور که گفتیم ارگ بادی قدیمی تر از مسیحیت است. آیا می دانید مهندس یونانی Ctesibius هیدرولیس (اولین نوع ارگ بادی) را در 246 سال قبل از میلاد اختراع کرد؟ در کلیساهای اولیه مسیحی هیچ ساز ارگی استفاده نمی شد. مسیحیان همه سازها را ماهیتی دنیوی می دانستند و تنها ساز مورد استفاده در مراسم های مذهبی شان صدای انسان بود. اولین ارگ های بادی در کلیساها بین سالهای 800 و 900 ظاهر شده و احتمالاً در صومعه ها ساخته شده است. اما دلیل و چگونگی ساخت آن همچنان یک معما است. راهبه های کلیساها از تحصیلات بالایی برخوردار بودند و می توانستند سازهای پیچیده ای مانند ارگ بنوازند و بسازند. صومعه وینچستر انگلیس با 400 لوله، در سال 980 ارگی ساخت به طوری که دو راهبه می توانستند همزمان بنوازند. ارگ کلیسایی سازی مقدس محسوب می شود اما در همه جای دنیا وجود دارد. ارگ های کلیسایی زیباترین نوع ارگ هستند. آهنگسازان بسیاری با ارگ کلیسایی نواخته اند و در میان آثارشان از صدای این ساز بهره برده اند که از بین آنها می توان به یوهان سباستین باخ اشاره کرد.
