احمد عاشورپور ، آهنگساز، خواننده و یکی از بزرگترین موسیقیدانان گیلان بود که همواره در تاریخ موسیقی از او با عنوان پدر موسیقی فولکور گیلان یاد میشود. دلیل این مسئله ترانه های زیبایی است که او با زبان گیلکی خوانده است و در آن ها به زندگی روزمره و دغدغه های مردم عادی کوچه و بازار پرداخته است.
زندگینامه
احمد عاشور پور در تاریخ هجدهم بهمن ماه سال 1296 در بندر انزلی متولد شد. او از زمان کودکی به شعر و ادبیات علاقه ی بسیار زیادی داشت به همین دلیل با مطالعه ی اشعار شاعران کلاسیکی مثل شمس تبریزی و حافظ با وزن و قافیه و ریتم در شعر آشنا شد. در دوران نوجوانی شعرهایی هم سرود که نشان دهنده لطافت طبع و ذوق هنری او بودند. عاشورپور پس از فارق التحصیلی از مدرسهی شهر زادگاه خود به تهران آمد و تحصیلات آکادمیک خود را در رشته مهندسی کشاورزی در دانشگاه تهران به پایان رساند. از این رو تا سالهای بسیار به عنوان مهندس کشاورزی مشغول به کار بود.
ورود احمد عاشورپور به دنیای موسیقی
در مورد اینکه احمد عاشورپور خوانندگی را نزد چه اساتیدی آموخته است اطلاعات دقیقی در دسترس نیست اما براساس شواهد و اسناد تاریخی میدانیم که او در سال 1322 از طریق یکی از آشنایان خود به ابوالحسن صبا معرفی شد و در رادیو تهران به خوانندگی پرداخت. در آن سال ها او و معتمد وزیری که خواننده ای کرد زبان بود، تنها کسانی بودند که در رادیو ترانه های محلی اجرا میکردند.
در دورانی که ترانه های محلی از دیدگاه جامعه هنری بسیار سطحی و ساده جلوه میکردند این دو شخصیت با خواندن ترانه هایی که رنگ و بوی کوچه بازاری و مردمی داشتند دل تمام اهالی ایران را به چنگ آورده بودند.
او در دوران خوانندگی در رادیو با هنرمندان بزرگی مثل مرتضی محجوبی و حسین تهرانی همکاری داشت و بعد از آن توسط روح الله خالقی به انجمن ملی موسیقی دعوت شد و مدتی در این انجمن به فعالیت پرداخت.
ترانه های عاشورپور نه تنها مورد توجه مردم گیلان بلکه ورد زبان تمام ایرانیان بود و مردم او را به خاطر صدای گرم و زیبا و زبان گیلکی شیرینش میشناختند.
دیدگاه هنری و ویژگی آثار عاشورپور
احمد عاشورپور انسانی خلاق بود. او بر این عقیده بود که تمام موسیقیدانان باید با فرهنگ موسیقیایی سایر ملت ها آشنایی باشند و مدام تلاش کنند تا با استفاده از عناصر مثبتی که از موسیقی سایر ملت ها میآموزند آثار خود را ارتقا دهند.
او از همان ابتدا بر این باور بود که اصالت و کهنگی هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند. کهنگی عنصری منفی است که باعث درجا زدن هنر یک مملکت میشود و هنر زمانی اصالت دارد که علاوه بر داشتن ویژگی های عمومی محصولی از زمانه ی خودش باشد.
او یکی از افرادی بود که موسیقی اصیل و به روزی ارائه میداد که با پختگی تمام هم عناصر لازم از موسیقی غربی و موسیقی اصیل ایرانی و هم فرهنگ مردم کوچه و بازار را در خود داشت.
امید، یکی از مفاهیم اصلی در ترانه های احمد عاشورپور بود. قطعات او برای تمام مردم ساخته شده بود. او اعتقاد داشت که مردم عادی نمیتوانند با یاس و ناامیدی و اندوه زندگی کنند به همین دلیل تلاش میکرد تا با موسیقی امید و نشاط را به مردمی هدیه دهد که با مشکلات و سختی های زندگی و شرایط بد جامعه در آن دوران دست و پنجه نرم میکردند.
نا گفته نماند که خاطرات، نت آهنگ های محبود و ترانه های او توسط حسین حقانی، محمدرضا رضایی و بابک ربوخه جمع آوری شده و در کتابی تحت عنوان «آفتاب خیزان، دریا طوفان» به چاپ رسیده است.
سرانجام احمد عاشورپور در 22 دی ماه سال 1386 به دلیل عفونت ریوی در بیمارستان جم تهران برای همیشه چشم از جهان فروبست. مزار این هنرمند بزرگوار در زادگاهش در شهر بندرانزلی قرار دارد و هر ساله پذیرای تعداد بی شماری از اهالی هنر و دوستاران موسیقی است.