احتمالا سوالاتی مثل یادگیری سنتور سخت است؟ مدت زمان یادگیری سنتور چقدر است؟ آیا برای نواختن سنتور نیاز به استعداد خاصی است؟ یادگیری سنتور در این سن برای من دیر نیست؟ و … ذهن‌تان را درگیر کرده است. برای پاسخ به این سوالات، بگذارید شما را به چند سال قبل ببرم، روزی که ترسم را زیر پا گذاشتم و آموزش سنتور ار شروع کردم.
سی‌و‌سه ساله بودم. مثل همیشه در یکی از روزهای شلوغ پاییزی، از خیابان ولیعصر عبور می‌کردم. ناگهان صدایی مرا از هیاهوی روزمره جدا کرد. صدایی که تا پیش از آن، نه تنها برایم جذابیتی نداشت، بلکه حتی کمی هم آزاردهنده به نظر می‌رسید. چشم گرداندم و مردی را دیدم که چهارزانو روی زمین نشسته بود و با حال خوشی می‌نواخت. آهنگش آرام و دل‌انگیز بود؛ آن‌قدر که قدم‌هایم ناخودآگاه کند شد. برای اولین‌بار، سنتور به طرز عجیبی روحم را نوازش داد. بعد از پایان اجرا جلو رفتم و گپی با نوازنده زدم، از قطعه‌ای که نواخته بود پرسیدم و او با صبوری برایم توضیح داد. وقتی علاقه‌ام را دید، تعدادی از نوازندگان مشهور سنتور مانند، فرامرز پایور، منصور یاحقی، پرویز مشکاتیان را معرفی کرد و تأکید کرد که حتما به نوازندگی این اساتید گوش بدهم.
وقتی به خانه رسیدم،. شروع کردم به جست‌وجوی آثار اساتیدی که مرد معرفی کرده بود و قطعه‌پشت‌قطعه، همه را با گوش جان شنیدم. همان شب تصمیم خودم را گرفتم، من باید نواختن سنتور را یاد می‌‌گرفتم!
هرچند که آن موقع، شور عجیبی برای یادگیری سنتور داشتم ولی از طرف دیگر دقیقا مانند شما می‌ترسیدم. به شدت درگیر کار و خانواده بودم و وقت کافی برای تمرین کردن نداشتم. همه‌اش فکر می‌کردم از سن من گذشته است. و این فکر که یادگیری سنتور سخت است؟ مثل خوره جانم را می‌خورد. الان هم می‌خواهم به شما که در شرایط آن روزهای من هستید، بگویم که لحظه‌ای تعلل نکنید و قدم در مسیر آموزش بگذارید.
آیا یادگیری سنتور سخت است؟
بهتر است کارمان را با پاسخ به این سوال پرتکرار شروع کنیم. سوالی که ذهن بسیاری از علاقه‌مندان به موسیقی سنتی ایرانی را درگیر می‌کند. مخصوصا افرادی که هنوز دست به ساز نبرده‌اند و فقط از دور شیفته‌ی صدای شفاف و روح‌نواز ساز سنتور شده‌اند. پاسخ به این سوال به هیچ وجه ساده نیست، چون به هرحال یادگیری سنتور در ابتدای مسیر، چالش‌های خاص خود را دارد. اما با این‌حال، اگر شما واقعا به این ساز علاقه داشته باشید و به شکل درست آموزش ببینید، خیلی زود می‌توانید این ساز ایرانی خوش‌نوا را یاد بگیرید.
چالش‌های یادگیری سنتور در آغاز راه
بدون شک یادگیری سنتور نیز مانند یادگیری هر مهارت جدیدی، چالش‌های خاص خود را دارد. این چالش‌ها در ابتدای یادگیری سنتور، بسیار پررنگ می‌شوند و همین امر باعث می‌شود که هنرجو مبتدی فکر کند که یادگیری سنتور سخت است. لازم به ذکر است که هر هنرجویی ممکن است که با چالش خاصی مواجه شود که برای هنرجوی دیگری، این موضوع مسئله و چالش خاصی به شمار نرود. با این‌حال مهم‌ترین مواردی که هنرجویان مبتدی معمولاً با آن روبه‌رو می‌شوند، به شرح زیر است:
هماهنگی بین دو دست و مضراب‌ها
یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که هنرجویان مبتدی با آن مواجه می‌شوند، ایجاد هماهنگی بین دو دست و مضراب است. از آنجایی که سنتور با دو مضراب نواخته می‌شود، ایجاد هماهنگی دقیق بین حرکات دست راست و چپ در ابتدا سخت است.
شناخت صداها روی خرک‌ها
طبیعی است که در آغاز، یک هنرجوی مبتدی نتواند به درستی جای دقیق نت‌ها و صداها را روی خرک تشخیص دهد و بابت این موضوع کمی گیج شود. اگر با این چالش مواجه شدید، به هیچ‌وجه نگران نشوید! چون به مرور زمان و با شناخت کامل نت‌ها می‌توانید اشراف کاملی روی انواع نت‌ها و صداها پیدا کنید.
چیدمان پیچیده نت‌ها
چیدمان نت‌ها روی سنتور برخلاف سازهای خطی مثل پیانو یا گیتار، به شکلی متفاوت و چندبُعدی انجام شده است. به‌طوری‌که هنرجو باید به‌مرور، تصویر ذهنی دقیقی از محل هر صدا روی صفحه‌ی سنتور پیدا کند.
اما نکته مهم این است که همه‌ی این سختی‌ها با تمرین منظم، رفع می‌شوند. مغز انسان به هماهنگی، دقت و درک صداها عادت می‌کند، به شرطی که آموزش اصولی و مستمر داشته باشید.
چه چیزهایی یادگیری سنتور را آسان‌تر می‌کند؟
طبیعی است که بعد از آشنایی و مواجهه با انواع چالش‌هایی که یادگیری سنتور را سخت می‌کنند، دنبال راه‌حل باشید. در این بخش راهکارهای تجربه‌شده را به شما معرفی می‌کنیم. پس برای اینکه مسیر یادگیری سنتور برای شما ساده‌تر و لذت‌بخش‌تر شود، این چند نکته‌ی طلایی را فراموش نکنید:
آموزش درست و قدم‌به‌قدم
اگر فکر می‌کنید که به شکل خودآموز می‌توانید سنتورنواز شوید، سخت در اشتباهید. به هیچ وجه یادگیری سنتور را بدون استاد یا آموزش حرفه‌ای شروع نکنید. یک مربی باتجربه می‌تواند مسیر را برای‌تان هموار کند، اشکالات را زودتر تشخیص دهد و تمرین‌ها را مطابق با سطح شما انتخاب کند. شاید بتوان گفت که آموزشگاه موسیقی و متد آموزشی مناسب، مهم‌ترین نقش را در یادگیری سنتور ایفا می‌کند. زیرا اگر شما علاقه‌ی زیادی به یادگیری سنتور داشته باشید اما آموزش غیر‌استانداری دریافت کنید ممکن است تمام علاقه خود را به نوازندگی از دست بدهید. پس بهتر است از همان گام اول، در انتخاب آموزشگاه و استاد دقت زیادی بکنید. اگر به شدت درگیر هستید و زمان کافی برای شرکت در کلاس‌های حضوری سنتور را ندارید، بهتر است آموزش آنلاین موسیقی را امتحان کنید. زیرا در این شیوه‌ی آموزشی، زمان‌بندی کلاس‌ها با توجه به بازه‌های زمانی که برای شما مقدور است، چیده می‌شود.
انتخاب ساز مناسب
انتخاب ساز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. کیفیت ساز شما تا حد زیادی روی کیفیت نوازندگی شما تأثیر می‌گذارد. در مقابل سنتوری که صدای خوب و متعادلی نداشته باشد، می‌تواند انگیزه‌ی شما را کم کند. به همین دلیل، باید یک سنتور خوب و با کیفیت برای شروع تهیه کنید. از ویژگی‌های سنتور خوب، کیفیت بالای چوب و کوک آسان آن است. در ابتدای مسیر، بهتر است از یک سنتور ۹ خرک با کوک استاندارد استفاده کنید که صدادهی متعادلی دارد.
تمرین مستمر
در یادگیری موسیقی، هیچ چیزی به اندازه تمرین مستمر، موفقیت شما را تضمین نمی‌کند. البته اگر با مشکل کمبود وقت مواجه هستید، لازم نیست نگران شوید و فکر کنید که یادگیری سنتور سخت است.
مدت زمان مناسب برای تمرین موسیقی، با توجه به کیفیت تمرینات انتخاب می‌شود. تا جایی‌که ده دقیقه تمرین با تمرکز بالا، معادل دو ساعت تمرین بدون تمرکز تاثیر‌گذار است. به عبارت دیگر اگر شما روزی 15 دقیقه تمرین کنید، خیلی بهتر از این است که هر از چندگاهی، تمرین‌های چند ساعته کنید.
شاید در ابتدای یادگیری سنتور، به خاطر اینکه زمان کافی ندارید فکر کنید که نمی‌توانید از پس یادگیری این ساز بربیایید. اما کافی است روزی برای 10 دقیقه هم که شده تمرین کنید. برای اینکه زمان لازم برای تمرین کردن، به دست آورید می‌توانید در کلاس آنلاین موسیقی شرکت کنید. در این صورت، زمانی را که باید صرف رفت‌وآمد به آموزشگاه کنید، صرف تمرین‌تان می‌کنید.
صبر و علاقه
صبوری کردن یکی دیگر از معیارهایی است که باعث غلبه بر احساس ناتوانی در شما می‌شود. برای اینکه بتوانید بر این تصور ذهنی که یادگیری سنتور سخت است، غلبه کنید، باید صبور باشید. پس به‌جای مقایسه‌ی خودتان با دیگران، مسیر شخصی خودتان را طی کنید و از هر پیشرفت کوچک لذت ببرید. شور و علاقه‌ی زیاد می‌تواند مانند موتور محرک عمل کند.
آیا سنتور برای همه مناسب است؟
اگر شما هم جزء آن دسته از هنرجویانی هستید که فکر می‌کنند یادگیری سنتور از آن‌ها گذشته و دیگر این ساز را یاد نمی‌گیرند، سخت در اشتباهید. برخی دیگر از هنرجویان هم تصور می‌کنند که باید استعداد ذاتی داشته باشند. اما واقعیت این است که علاقه و پیگیری مهم‌تر از استعداد و سن‌وسال است. البته که یادگیری این ساز برای کودکان و نوجوانان به دلیل آرامش فکری بیش‌تری که دارند، راحت‌تر است. ولی معنی‌اش این نیست که بزرگسالان نتوانند آن را یاد بگیرند. به طور کلی سنتور سازی است که برای کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و حتی افراد بالای ۵۰ سال هم قابل یادگیری است. فقط باید سطح تمرین‌ها متناسب با توان جسمی و ذهنی هنرجو تنظیم شود.
یادگیری سنتور چقدر طول می‌کشد؟
سوال پرتکرار دیگری که ذهن هنرجویان مبتدی را به خود مشغول می‌کند، مدت زمان یادگیری سنتور است. احتمالا شما هم دوست دارید بدانید که یادگیری سنتور چقدر طول می‌کشد؟ پاسخ به این سوال بستگی به عوامل مختلفی مانند کیفیت آموزشی که دریافت می‌کنید، میزان و کیفیت تمرین، سطح انگیزه و شور یادگیری و … دارد. همچنین اینکه هدف شما از یادگیری چیست نیز در مدت زمان یادگیری سنتور، دخیل است. اگر هدف‌تان تنها نواختن قطعات معروف و سنتورنوازی برای دل‌تان است، طی 1 تا 2 سال به این سطح می‌رسید. ولی اگر قصدتان رسیدن به سطح حرفه‌ای است باید صبوری و تلاش بیش‌تری داشته باشید و طی 4 تا 5 سال به طور مداوم تمرین کنید.
نتیجه‌گیری
یادگیری سنتور مانند هر ساز دیگری به تکرار و تمرین احتیاج دارد. نواختن این ساز در ابتدا سخت است اما با تمرین کردن روند یادگیری سریع‌تر پیش می‌رود. به مرور زمان و با تمرین زیاد، چابکی و حرکت دستان شما بهتر می‌شود و اجرای تکنیک‌های پیچیده نیز ساده‌تر می‌شود.
همان‌طورکه پیش‌تر هم اشاره کردیم، آموزشگاه و استاد، نقش مهمی در مدت زمان یادگیری سنتور و روند یادگیری آن دارد. مخصوصا اگر محدودیت زمانی و مکانی نیز داشته باشید. به همین دلیل شاید آموزشگاه معتبر آنلاین موسیقی بتواند طلسم یادگیری سنتور را برای شما بشکند و آموزش را آغاز کنید. چون در آموزش آنلاین شما در گوشه‌ی امن خانه‌تان، سنتور را یاد می‌گیرید. در چنین شرایطی، اینکه یادگیری سنتور سخت است یا آسان، چندان مطرح نیست. در این راستا ما در آکادمی آنلاین وب نوازان کنار شما هستیم تا قدم‌به‌قدم نواختن سنتور را به شما آموزش دهیم. اگر هنوز هم تردید دارید و نگران هستید که آیا از پس یادگیری این ساز برمی‌آید یا نه، می‌توانید از راهنمایی تخصصی و رایگان ما استفاده کنید.
خبرنامۀ وب‌نوازان را از دست ندهید!
هر هفته یک محتوای اختصاصی همراه با جدیدترین مقالات و نکات آموزشی موسیقی را برای شما می‌فرستیم.
